● تاریخ برهان‌های اثبات وجود خدا در کلام امامیّه (از مکتب بغداد تا مکتب اصفهان)، حمید عطائی نظری، 2 ج (872 + 672 ص)، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، اصفهان، چاپ اوّل، 1401 ش. دریافت متن کامل مقاله چکیده: شناخت و تحلیل تاریخی از برهان‌های خداشناسی فوائد گوناگونی دارد از جمله اینکه فهم دقیق این براهین، در گرو شناسائی درست از...

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ الحمد لله رب العالمين، والصلاة والسلام على محمد سيد المرسلين وآله الطاهرين‌ تمهيد مضت علينا أجيال وقرون منذ عصر التابعين وعهد الصادقين (عليهم السلام) إلى يومنا هذا وتاريخنا العلمي حافل بإبطال عز نظيرهم في جهادهم الديني وأداء رسالتهم الى المجتمع، فقد نبغ منا علماء فطاحل وافذاذ محققون واعلام جهابذة مشاركون في...

در حلقه کاتبان، در ماه جاری، مقالاتی پیرامون اصطلاح «اصل» در کتابشناسی و منابع حدیثی، منتشر شد که هر یک سعی داشت تا با بررسی متون متقدم و گزارش های تاریخی حدیث و رجال و منابع کتابشناسی و تراجمی، مفهومی دقیق تر، از این اصطلاح ارائه دهد. مقاله حاضر را استاد سید محمدحسین جلالی از نظر حجم، مفصل تر از مقالات پیشین نگاشته است و برای مدعای خود پاره ای از منقولات و...

نامه‌ایست در شکایت از اوضاع حکومت و رسیدگی رجال دولت به احوال مردم که در مجموعه خطى شماره 3669 کتابخانه مرکزى دانشگاه تهران، صفحات 78-85 و جنگ مخطوط شماره 375، دانشکده حقوق، آمده است و استاد مدرسی طباطبایی ضمن معرفی نویسنده نامه متن آن را منتشر...

در پی مقاله ای که از جناب آقای حسن انصاری با عنوان «نکته‌ای درباره مذهب فردوسی» در کاتبان منتشر شد و در آن ارجاعاتی به مقاله استاد زریاب خویی شده بود، متن مقاله استاد زریاب در فصل و وصل برای مراجعه خوانندگان کاتبان عرضه می...

اصل، مجموعه ای به شکل خاص است برعکسِ دیگر مجامع حدیثی، و تنها اقوالی از امام را در بردارد که برای نخستین بار به نوشتن آنها اقدام شده است. در برخی موارد، نویسنده «اصل»، احادیثی را بیان می کند که خود او مستقیماً از امام شنیده است. در برخی موارد دیگر، او به فقیه راوی حدیث و آنچه که وی از امام شنیده، متّکی است. همه نویسندگان «اصل»ها، در دوره حیات ائمه(ع) می زیسته اند. در...

اَصْل‌، اصطلاحى‌ در علم‌ حدیث‌، به‌ معنى‌ هر یک‌ از نسخه‌ها و نوشته‌های‌ آغازین‌ که‌ مستقیماً از کتابت‌ شنیده‌ها پدید آمده‌ بوده‌اند. این‌ اصطلاح‌ با تفاوتهایى‌ در مصادیق‌، هم‌ در محافل‌ اهل‌ سنت‌ و هم‌ نزد امامیه‌ کاربرد داشته‌ است‌. اصطلاح‌ «اصل‌» با اشاره‌ به‌ مفهوم‌ «مصدر نقل‌»، از سابقه‌ای‌ کهن‌ همپای‌ حدیث‌گویى‌ و علم‌ حدیث‌...

دکتر صلاح الدین منجّد از محققان دانشمند و پرکار عرب است که در محافل‏علمى و ادبى به خوبى شناخته شده و آثار مطبوع وى چه مؤلفات شخصى و چه ‏کتبى که به تصحیح و تحقیق وى منتشر شده، فراوان است. دکتر منجد اهل سوریه‏ بوده که سالها در قاهره اداره قسمت نسخه‏هاى خطى اتحادیه عرب را بر عهده‏ داشته است. رساله‌‏اى که ترجمه فارسى آن تقدیم خوانندگان مى‏گردد، نام اصلى‏اش...

فهرستی که از کتب تاریخ فرق و ادیان در اینجا می بینیم نمونه کوچکی از کار بسیار بزرگ و سودمندی است که دانشمندان اسلامی در این زمینه انجام داده اند افسوس که بر اثر بد حادثه های گوناگون بسیاری از این آثار از میان رفته...

دانشنامه علائی که ابن سینا برای علاء الدوله ابو جعفر محمد بن دشمن زیار بن کاکویه دیلمی (398 ـ 433) میان سال‌های 412 و 428 در سپاهان نوشته است از اصیل‌ترین کتاب‌های کهن فلسفی فارسی می‌باشد.. غزالی طوسی در مقاصد الفلاسفه به این کتاب می‌نگریسته بلکه بیشتر همین مقاصد ترجمه‌ایست از دانشنامه علائی و بخشی از آن هم از رساله نفس ابن سینا می‌باشد.. ترجمه فرانسوی دانشنامه که به...

روزی بکتابخانه دوستم دانشمندم آقای دکتر اصغر مهدوی رفتم و ببسیاری از نسخه های گرانبهای ایشان نگریستم. از میان آنها کتابی عرفانی بفارسی دیدم و شیفته آن شدم. مدتی با یکدیگر در آن نگریستیم و هر چند خواستیم بدانیم که از آن کیست و کی نوشته شده است روشن نشد. زیرا صفحه عنوان و دیباچه ندارد. این نسخه بگواهی نوشته ای که بر لبه آن هنگام بستن کتاب دیده میشود و نیمی از آن بر جای...

چهار هزار سال بود تا حکماء اوائل جان‌ها گداختند و روان‌ها درباختند تا علم حکمت را بجای فرود آرند، تنوانستند، تا بعد از این مدت حکیم مطلق و فیلسوف اعظم ارسطاطالیس این نقد را به قسطاس منطق بسخت و به محک حدود نقد کرد و به مکیال قیاس بپیمود، تا شک و ریب ازو برخاست و منقح و محققق گشت. و بعد ازو درین هزار و پانصد سال هیچ فیلسوف به کنه سخن او نرسید و بر جاده سیاقت او نگذشت...

1. شیث علیه السلام واسمه بالیونانیة اوریا الاول، وهو اول من اخذ الشریعة والحکمة، وعاش مائتین و خمسین سنة، و من آدم الی ولادته الف و مأته سنة. 2. ادریس اسمه بالیونانیة هرمس الهرامسة وهو المثلث بالنبوة، ای النبوة والحکمة والملک، ولد بمصر قبل الطوفان الکبیر، و تلمذ فی ابتدائه لقادیمون المصری و هواوریا الثانی، و ادریس اوریا الثالث، وخرج عن مصر، ودار الارض کلها...

رساله ای کوتاه و گزیده بعربی بنام «مختصر فی ذکر الحکماء الیونایین و الملیین» درباره برخی از دانشمندان یونانی و ایرانی در کتابخانه اسکوریال (مادرید) هست که بسبب سودمندی فراوان بچاپ میرسد. این کتاب پس از نزهة الارواح شهرزوری و العقد الفرید پرداخته شده و درباره مؤلف آن همین اندازه میدانیم که پس از خواجه طوسی میزیسته و پس از مرگ او در 672 این مختصر را نوشته است. چون...

آقای ا. ل. ویلچفسکی از خاور شناسان جوان شوروی در شماره نخستین مجله «خاور شناسی شوروی» که اخیرا بنگاه خاور شناسی فرهنگستان علوم شوروی در مسکو چاپ می کند مقالتی بعنوان «منبع جدید برای توصیف جهان بینی مردم شهر نشین ایران در سده های دهم و یازدهم میلادی» انتشار داده و عکس سه صحیفه از نسخه خطی بسیار ممتازی را در آن گراور کرده است. می نویسد چند سال پیش از کسی که بطور...